Foto: Diergaarde Blijdorp/Rob Doolaard

Manoelkitten Loesje, die in Blijdorp is geboren, laat zich sinds kort regelmatig zien in het verblijfje aan de rand van de Mongoolse steppe. De eerste weken bleef zij veilig in het nest. Nu gaat ze regelmatig op pad met haar moeder. De verzorgers waren blij verrast door de kleine manoel. Het ouderstel was deze winter namelijk nogal aan het kwakkelen met de gezondheid zodat de kans op gezonde jongen niet zo groot was. Het prachtige kitten is de eerste nakomeling van het relatief jonge stelletje, waarvan het mannetje uit Parijs komt en het vrouwtje uit Novosibirsk (Rusland).

Foto: Diergaarde Blijdorp/Rob Doolaard

In het wild komen de dieren voor in Azië, waar ze helaas worden gestroopt voor hun prachtige vacht. De vachtharen van deze bijzondere katten zijn wel 6 centimeter lang. Opmerkelijk is ook dat de oren niet bovenop de kop staan maar aan de zijkant. In dierentuinen waren manoels vroeger zelden of nooit te zien. Inmiddels verloopt de fok beter en zijn er momenteel zo’n 40 Europese dierentuinen met één of meer exemplaren.

Foto: GaiaZOO

Een grote groep berberapen afkomstig uit een Schotse dierentuin heeft zijn intrek genomen in het gloednieuwe verblijf in de ‘Taiga’ van GaiaZOO. Deze makaken zijn de eerste én de laatste dieren die men ziet tijdens een bezoek aan de Limburgse ZOO. Op vrijdag 2 juni vond de officiële opening plaats van het vernieuwde Taiga-gebied. Ook het gloednieuwe lynxenverblijf maakt hier onderdeel van uit. Met de opening van deze verblijven is het gebied ‘Taiga’ compleet. De komende weken zijn de berberapen in hun binnenverblijf te zien omdat ze rustig moeten wennen aan hun nieuwe leefomgeving. 

De bedreigde berberaap, die alleen nog in Marokko en Algerije voorkomt, leefde ruim een miljoen jaar geleden in Limburg en past daardoor perfect bij de diercollectie van de Zuid-Limburgse ZOO. Het is een diersoort met een bijzonder verhaal waarvoor natuurbehoud van levensbelang is en dat sluit perfect aan op de rol die een moderne dierentuin als GaiaZOO wil vervullen. GaiaZOO coördineert voor alle Europese dierentuinen het fokprogramma van deze zeer bedreigde apensoort.

Het hoge Noorden
In het hart van GaiaZOO bevindt zich een prachtig natuurgebied dat tot voor kort werd aangeduid als ‘IJstijd’. Het gebied vormt de verbinding tussen het Limburgse hart van de dierentuin en ‘het Hoge Noorden’ van de veelvraten, muskusossen en bosrendieren. De ongerepte natuur van dit gebied vormt het ideale decor voor twee zeer ruime leefgebieden voor enerzijds lynxen en anderzijds berberapen. Dit zijn de enige nog in Europa levende primaten die veel mensen kennen van de bekende toeristische plaatjes van de rots van Gibraltar.

Foto: GaiaZOO

Limburgse apen
De berberaap (macaca sylvanus) heeft ooit in Limburg geleefd. Vlakbij het Limburgse Tegelen zijn fossiele resten van deze apensoort gevonden, waaruit blijkt dat hun verspreidingsgebied zich ooit tot in onze provincie uitstrekte. Makaken hebben van alle apen de noordelijkste verspreiding; ook in koudere klimaten kunnen ze goed leven. Waarschijnlijk leefde de ‘makaak van Tegelen’ dan ook niet in een heel warm klimaat.

Nieuw lynxenverblijf
Vanwege de komst van de berberapen is de inmiddels grote groep lynxen verhuisd naar een nieuw onderkomen waardoor hun leefgebied in GaiaZOO bijna is verdriedubbeld. Bezoekers lopen tussen beide dierverblijven door om uit te komen bij een imposant uitzichtpunt: het gloednieuwe TaigaTerras (360° view). Vanaf dit uitzichtpunt meandert het wandelpad langs de bevers verder richting de vorig jaar geopende Taiga|Volière met onder meer de grote groep vale- en monniksgieren.

Steun de berberapen!
In de natuur leeft de berberaap in ruige gebergtes in Marokko. De populatie neemt echter steeds sneller af. Barbary Macaque Awareness & Conservation (BMAC) is een natuurbeschermingsorganisatie die de wilde berberapen beschermt. Gaia Nature Fund, de natuurbehoud stichting van GaiaZOO, zet zich dit jaar in om geld in te zamelen voor BMAC. Om deze bedreigde makaken te steunen haakt een groep vrijwilligers uit heel Nederland met man en macht aapjes die te koop zijn in de souvenirshop van GaiaZOO. www.GaiaZOO.nl/berberaap

Steun van het Limburgse bedrijfsleven
Vaste partners Wiertz Personeelsdiensten en Bakkerij Voncken hebben hun geloof en vertrouwen in GaiaZOO onderstreept door het sponsoren van het berberapen- en lynxenverblijf. Wiertz Foundation is de trotse sponsor van het berberapenverblijf en Bakkerij Voncken heeft zijn naam gekoppeld aan het gloednieuwe lynxenverblijf. Beide succesvolle Kerkraadse bedrijven zijn niet meer weg te denken uit Limburg, evenals de lynx en berberaap die ooit in Limburg gevestigd waren.

Foto: DierenPark Amersfoort

Deze zomer verhuizen drie leeuwinnen uit GaiaZOO naar DierenPark Amersfoort. De zussen zullen hun intrede maken in het nieuwe leeuwenverblijf dat in Amersfoort wordt geopend. “Wij zijn erg blij dat wij de dames kunnen ontvangen, zodat zij hier als familiegroep samen kunnen wonen”, vertelt bioloog Raymond van der Meer.

Deze zomer opent de dierentuin in Amersfoort een nieuw leeuwenverblijf, waar de drie zussen Zaila, Lewa en Sabi komen te wonen. “Wij hopen ook nog een mannetjes leeuw te verwelkomen, om de groep compleet te maken”, zegt de bioloog. “Leeuwen leven in een vrouwengroep, waarvan de man soms wisselt. Het is fijn dat de zussen hier samen heen verhuizen.”

Vorig jaar is de drieling geboren in GaiaZOO Kerkrade en binnenkort is het tijd om het ouderlijk huis te verlaten. Het nieuwe leeuwenverblijf krijgt een oppervlakte van ruim 1500m2 en wordt een prachtig onderkomen voor de familiegroep. “Wij zien uit naar hun komst en zullen de leeuwinnen een warm welkom heten”, vertelt Raymond. De nieuwkomers zullen vanaf 8 juli te zien zijn in het nieuwe leeuwenverblijf in DierenPark Amersfoort.

Foto: Safariapark Beekse Bergen

Voor het derde jaar op een rij zijn er in Safaripark Beekse Bergen succesvol kuikens van de secretarisvogels uit hun ei gekropen. Dit is heel bijzonder omdat er in dierentuinen wereldwijd jaarlijks slechts een tiental secretarisvogels uit het ei kruipen. Afgelopen week mocht Safaripark Beekse Bergen zelfs drie jongen verwelkomen! 

De prachtige langpotige secretarisvogels zijn monogame dieren, een paartje blijft levenslang bij elkaar. Natuurbroed is bij deze roofvogels niet vanzelfsprekend. Er zijn maar 110 secretarisvogels in dierentuinen wereldwijd en vorig jaar zijn er slechts negen jongen geboren, waarvan eentje in Safaripark Beekse Bergen. Meestal legt een vrouwtje één tot drie eieren per keer. De puntige licht blauwgroene eieren komen na zo’n 44 dagen uit. Na zeven weken heeft het dons van de kuikens plaatsgemaakt voor een verenkleed en kort daarna verlaten zij het nest.

Lange veren en poten
In de natuur komen secretarisvogels voor op de uitgestrekte savannes in Afrika. Een secretarisvogel heeft lange poten, waarmee hij zijn prooi vangt en behendig dood trapt. Zijn naam dankt hij aan de lange veren op zijn kop, die lijken op een bosje ganzenveerpennen, zoals secretarissen ze vroeger achter het oor staken.

Foto: ARTIS / Ronald van Weeren

Twee kuikens uit het ei bij de vale gieren
Primeur in de gierenvolière: voor het eerst zorgt een koppel mannelijke vale gieren (Gyps fulvus) voor een kuiken in ARTIS. Twee weken eerder is er al door een ander koppel een ei uitgebroed. Dit laatste koppel bestaat uit twee verkeersslachtoffers uit Spanje, dat in 2010 uit een opvangcentrum naar ARTIS is gebracht. Het is voor het eerst in vijf jaar dat er jonge vale gieren uit het ei gekomen zijn in ARTIS, en het zijn er meteen twee tegelijk.  ARTIS onderzoekt de mogelijkheid om de twee jongen uit te zetten in het wild.

Mannenkoppel
Het ei van het mannenkoppel was los gevonden op de grond in de volière. De verzorgers hebben het ei in de broedmachine gelegd. Ondertussen had het mannenkoppel gebouwd aan een nest op de rots in de gierenvolière. Daarom is besloten het ei uit de broedmachine te verplaatsen naar het nest van het mannetjeskoppel, waar beide mannen het ei afwisselend bebroedden tot het uitkwam.
Vale gieren leggen maar één ei per jaar. Een koppel broedt dat ei gedurende twee maanden samen uit. Wanneer een mannetje en vrouwtje een stel vormen, blijven zij hun hele leven samen. In dit geval heeft zich in de groep gieren ook een mannenkoppel gevormd, wat al jaren samen is. Dit is niet ongewoon in het dierenrijk: er zijn regelmatig homoseksuele paren, vooral onder vogels. De twee vaders zorgen tot nu toe goed voor het kuiken. De gieren braken voedsel op voor hun jong. Ze eten in ARTIS karkassen van dieren als konijnen, cavia’s, ratten of pony’s, want gieren zijn aaseters.

Verkeersslachtoffers
Twee weken eerder kreeg een ander gierenkoppel in de volière ook al een jong. Deze twee gieren kwamen in 2010 samen met nog drie andere vale gieren vanuit een Spaans opvangcentrum naar ARTIS. Omdat vale gieren aaseters zijn en de wetgeving het laten liggen van dode dieren vaak verbiedt, eten ze tegenwoordig regelmatig ‘roadkill’, verkeersslachtoffers, met het risico dat ze zelf ook slachtoffer worden van een ongeval. Ook vliegen ze vaak tegen elektriciteitsdraden op. De twee dieren konden vanwege hun verwondingen niet meer worden uitgezet in het wild: ze waren niet meer in staat om te vliegen. Daarom moest er een goede plek voor hen worden gevonden. In ARTIS is het stel zienderogen opgeknapt en  heeft het weer leren vliegen. Het is voor het eerst dat de verkeersslachtoffers een kuiken hebben. De geboorte van het kuiken is goed voor het Europees fokprogramma (European Stud Book) van de vale gier, waaraan ARTIS deelneemt. ARTIS onderzoekt de mogelijkheid om de twee kuikens uit te zetten in het wild.

Foto: Apenheul

Moeder ‘New Hope’ doet naam eer aan. Uniek nieuws uit Apenheul: er is een zeldzame blauwoogmaki geboren. Het apenpark is enorm blij met de geboorte van dit meisje. Blauwoogmaki’s behoren namelijk tot de 25 meest bedreigde primatensoorten ter wereld. Bovendien komen geboortes van deze zeldzame halfapensoort in dierentuinen weinig voor.

Bekijk hier de eerste beelden van de blauwoogmaki

Zeer welkom
De blauwoogmaki is inmiddels een aantal weken oud en heeft de naam Arovy gekregen. Dit betekent ‘behouden’ in Malagassisch, de taal die wordt gesproken op het Afrikaanse eiland Madagaskar, waar blauwoogmaki’s in het wild leven. Hier worden zij met uitsterven bedreigd vanwege het verdwijnen van de bossen waarin zij leven. Ook in dierentuinen zijn blauwoogmaki’s schaars. In Europa leven er minder dan 30.

Nieuwe hoop
Apenheul is onderdeel van een fokprogramma voor blauwoogmaki’s en doet er alles aan om de soort te behouden. De geboorte van Arovy is dus meer dan welkom. Jacqueline Ruijs, teamleider dierverzorging, vertelt: “Wij zijn blij met iedere baby, maar een meisje is extra bijzonder. Zij kan in de toekomst hopelijk zorgen voor nog meer gezonde blauwoogmaki’s. De moeder van Arovy heet New Hope en kwam vorig jaar naar Apenheul. Wij kunnen dus wel stellen dat zij letterlijk voor nieuwe hoop heeft gezorgd.”

Uitzonderlijke verzorging
Apenheul streeft ernaar alle dieren een zo natuurlijk mogelijk leven te laten leiden. Dit betekent dat jongen door hun ouders worden opgevoed, net als in het wild. Jacqueline Ruijs: “Voor Arovy hebben we een uitzondering gemaakt. Haar moeder was niet in staat om Arovy zelf te voeden. Daarom voedt een aantal dierverzorgers Arovy met de fles. Dit doen we in principe nooit, maar bij blauwoogmaki’s maakt ieder jong een belangrijk verschil voor het behoud van de soort.”

Dit heeft inmiddels zijn vruchten afgeworpen. Arovy groeit als kool. “Wij zijn erg trots dat dit is gelukt”, zegt Jacqueline. “Maar we zijn er nog niet. Arovy verblijft nu nog achter de schermen, in het zicht van haar vader en moeder. Dat is heel belangrijk voor haar verdere ontwikkeling. Zo kan ze stap voor stap wennen aan haar ouders, die uiteindelijk weer verantwoordelijk moeten worden voor haar verdere opvoeding. Het is daarom nog onbekend wanneer ze te zien is voor bezoekers. Daar werken we langzaam en zorgvuldig naartoe.”

Apenheul steunt de blauwoogmaki’s in het wild
Ook in het wild zet Apenheul zich in voor blauwoogmaki’s. Op Madagaskar steunt Apenheul een groot natuurbehoudproject om de laatste bossen te beschermen. Binnenkort vertrekt er een onderzoekersteam vanuit Apenheul naar Madagaskar om het definitieve aantal blauwoogmaki’s vast te stellen. Ook organiseert Apenheul ecoreizen naar Madagaskar zodat mensen een bezoek kunnen brengen aan het project en zo bijdragen aan natuurbehoud.

Foto: GaiaZOO

Op 22 mei, de internationale dag van de biodiversiteit, hebben 30 leerlingen van groep 6 van basisschool De Diabolo wilde bloemen geplant in GaiaZOO. In totaal werden ruim honderd plantjes gepoot en werd bloemzaad gezaaid. Alle planten zijn belangrijke waard- en voedselplanten voor bijen en vlinders. Het nieuwe berberapenverblijf werd vandaag voorzien van de nieuwe plantjes. Zo kunnen niet alleen de wilde insecten ervan genieten, maar ook de bezoekers en de berberapen.

Foto: GaiaZOO

De ruime dierverblijven in GaiaZOO zijn op natuurlijke wijze aangelegd, zodat de dieren er goed hun soorteigen gedrag kunnen vertonen. De Limburgse ZOO hecht echter ook veel waarde aan de wilde natuur in en rond de dierverblijven. Een grote diversiteit aan wilde planten, insecten, bodemdieren, vogels, paddenstoelen etc. houdt de natuur gezond. De tientallen plantjes van wilde tijm, aster, ereprijs, kattenstaart en hyssop die geplant zijn, zullen een keur aan insecten aantrekken. Deze zorgen niet alleen voor de bestuiving van de bloemen, maar maken tevens de natuur en de beleving ervan nóg avontuurlijker.

BioBlitz: op zoek in de natuur
Om aandacht te vragen voor de regionale biodiversiteit organiseert GaiaZOO, als enige dierentuin van Nederland, op 10 en 11 juni een BioBlitz: 24 uur lang inventariseren experts alle planten en dieren die in GaiaZOO groeien, vliegen, lopen, kruipen, zwemmen en bloeien. Tevens zijn er voor jong en oud allerlei leuke en leerzame activiteiten te doen, onder leiding van natuurkenners. Ga bijvoorbeeld waterdiertjes zoeken, doe mee aan de paddenstoelen excursie of leer vogelgeluiden herkennen. Bij de diverse informatiekramen ontdekken bezoekers wat ze zelf kunnen doen om de biodiversiteit in hun eigen achtertuin te stimuleren. Meer info: GaiaZOO.nl/BioBlitz 

Foto: Blijdorp

Eerbetoon aan allereerste okapiverzorger
Het okapi-jong dat op zaterdag 13 mei is geboren, is een hengstje en heet Gerrit.  Hij is, als eerbetoon, vernoemd naar de allereerste okapiverzorger in Blijdorp, Gerrit van der Graaf.

Een paar uur na de geboorte van het okapi-jong is oud-verzorger Gerrit op negentigjarige leeftijd overleden. Hij was een pionier en mede door zijn goede zorgen is het Rotterdams bloed goed vertegenwoordigd in de huidige okapi-populatie in Europa en Amerika. Ook bij dit jong was Gerrit nog erg betrokken.

Foto: Blijdorp

Het okapi-jong is nog niet voor het publiek te zien. Hij is wel te bewonderen via de webcams en vlogs. Okapiverzorgster Kim maakte speciaal een nieuwe vlog om het geslacht en de naam bekend te maken. Via diergaardeblijdorp.nl/okapi en de Blijdorp app zijn de cams en vlogs te zien.

Foto: AquaZoo Friesland

AquaZoo Friesland en het Elfsteden Bijenlint Fryslân vieren op zaterdag 20 en zondag 21 mei samen Fête de la Nature, het grootste grassroots natuurfestival van Nederland. In AquaZoo Friesland kunnen bezoekers op zaterdag het Elfsteden Bijenlint Fryslân helpen met het maken van een bijenlint en op zondag wordt er een bijenhotel geopend. Kinderen kunnen op beide dagen ook hun eigen bijenhotelletje bouwen, meedoen aan een kleurplatenwedstrijd en een speurtocht. 

Ongeveer tachtig procent van alle voedselgewassen in de wereld zijn afhankelijk van bestuiving door insecten. Dat maakt bijen onmisbaar voor de natuur. Onder andere het gebruik van gif in landbouw en door burgers, te weinig aaneengesloten voedselgebieden en afname van wilde bloemen- en plantensoorten zorgen ervoor, dat bijna de helft van alle 358 wilde bijensoorten in ons land op de rode lijst van bedreigde diersoorten staat.

Bijenhotel en bijenlint 
Om de wilde bij in Nederland te kunnen ondersteunen wordt er tijdens de viering van Fête de la Nature aankomend weekend een bijenhotel geopend in AquaZoo Friesland. Ook kunnen bezoekers initiator Marijke de Bie van het Elfsteden Bijenlint Fryslân meehelpen met het inzaaien van een bijenlint, wat een aaneenschakeling is van initiatieven waar bijen profijt van hebben (warmte, voedsel, beschutting, nestelgelegenheid, nestmaterialen). Het volledige programma van Fête de la Nature in AquaZoo Friesland staat op www.aquazoo.nl

Foto: DierenPark Amersfoort

Er is een kroonmaki geboren in DierenPark Amersfoort. “De geboorte is voor ons een primeur”, vertelt apenverzorger Teun Ent. “Het is de eerste keer dat wij een jonge kroonmaki kunnen begroeten.” De dierverzorgers hadden al een vermoeden dat het vrouwtje drachtig was, maar helemaal zeker wisten zij het niet.

Het jonge halfaapje weegt ongeveer zeventig gram en klampt zich stevig vast aan de buik van de kersverse moeder. “Wij hebben nog niet toevallig kunnen zien of het een mannetje of een vrouwtje is, dus dat weten wij nog niet”, legt de apenverzorger uit. “Na een aantal maanden zal de kleine langzaam aan steeds vaker de moeder even los laten om alles verder te ontdekken.”

Kroonmaki’s danken hun naam aan de oranje, v-vormige vlek op hun hoofd, hierdoor lijkt het net alsof zij een kroontje dragen. “Deze soort leeft in familiegroepen, waarbij het vrouwtje het voor het zeggen heeft”, vertelt de verzorger. “Met de komst van de kleine bestaat de kroonmaki-familie nu uit opa, vader en moeder en jong.” De halfapen zijn te zien op het Apeneiland in DierenPark Amersfoort.